عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
همه چیز در مورد دندان عقل نهفته
دندان عقل با توجه به ویژگی های متفاوت خود، با نام های مشخصی شناخته می شود. یکی از این نام ها دندان عقل نهفته است. چنین اسمی بیانگر مخفی بودن دندان عقل است. در انتهای ردیف دندانی و جایی که دو فک به هم می رسند، محل رویش دندان عقل قرار دارد. در مواردی که این دندان به دلیل شرایط دندان ها، کوچک بودن فک و جهت رویش نامناسب، نتواند از لثه خارج و به سمت بالا بیاید به عنوان دندان عقل نهفته باید تحت درمان قرار بگیرد. در حالت عادی همگی از مشکلات دندان عقل آگاه هستیم، اگر این دندان به صورت درونی و پنهانی باشد، به مراتب مشکلات و خطرات آن بیشتر می شود. پس علاوه بر اینکه در مورد نحوه تشخیص آن باید اطلاعات کاملی داشته باشیم، جهت درمان هرچه سریعتر نیز باید اقدام نماییم.
علائم وجود دندان عقل نهفته
اگر فرد در قسمت انتهایی دهان خود با مشکلاتی مانند درد شدید، عفونت و تورم مواجه شود در صورتی که دندان های او سالم است، می تواند عاملی برای وجود دندان عقل نهفته باشد. برای تشخیص دقیق در این مرحله باید به دندانپزشکی مراجعه کنید و معاینات اولیه و عکس برداری را انجام دهید.
مشکلات ناشی از آن
این دندان انتهایی در موقعیت بسیار حساسی قرار می گیرد که امکان نظافت آن وجود ندارد و از طرفی بخاطر اینکه درون لثه است به بافت لثه و نواحی اطراف فشار زیادی وارد می کند. این موقعیت سبب می شود مشکلات زیر برای فرد بوجود بیاید :
- درد و ورم در لثه : با شروع رشد دندان این درد شروع می شود و مدتها با شما خواهد بود. خوردن و آشامیدن را سخت می کند و با کوچکترین فشاری درد آن افزایش پیدا می کند. رشد دندان به لثه و بافت آن فشار زیادی وارد می کند.
- پوسیده شدن دندان : عدم امکان نظافت و مسواک لثه در قسمت انتهایی، فشار زیاد به بافت ها و .. از جمله عوامل ایجاد عفونت در این ناحیه می باشند که منجر به پوسیده شدن دندان عقل نهفته و دندان جانبی آن می شود.
- اعمال فشار به سایر دندان ها از سمت دندان عقل نهفته بسیار بیشتر از حالت دیگر است. چرا که در این حالت دندان نزدیک به حالت افقی رشد می کند و به راستای عمودی دندان کناری نیرو وارد می کند. به همین شکل به صورت دومینو وار همه دندان ها را به هم فشار می دهد. اگر فضای بین دندان ها کم باشد دندان ها منحرف می شوند و روی هم قرار می گیرند که علاوه بر خراب شدن دندان ها ظاهر نامناسبی نیز به فضای دهان فرد می دهد.
- ایجاد کیست در موارد محدود از دیگر مشکلات این دندان می باشد. عاملی که تخریب و پوسیدگی سایر دندان ها را به همراه خواهد داشت و انجام فرآیند درمانی را بسیار دشوار می کند.
عمق دندان عقل نهفته
یک اصطلاح تخصصی است که بیشتر از اینکه مراجعه کننده به اطلاعات مربوط به آن نیاز داشته باشد، دندانپزشک با آن سر و کار دارد. این اطلاعات کمک می کند برای انجام درمان و فرآیند درمانی مسیر درست تری توسط دندانپزشک انتخاب شود. برای تعریف عمق دندان نهفته نسبت به پلان اکلوزال (cant occlusal )، آنها را در سه دسته بندی یا کلاس متفاوت به شرح زیر قرار می دهند :
- کلاس A: حالت نرمالی که دندان محدود به استخوان نیست و پلان اکلوزال دندان نهفته با پلان اکلوزال دندان کناری هم سطح می باشد.
- کلاس B : در این دسته دندان هایی قرار می گیرند که نه به طور کامل خارج از محدوده استخوانی هستند و نه به طور کامل محدود شده اند. فقط قسمتی از دندان پایین تر از محل اتصال CEJ است.
- کلاس C : دندان های نهفته ای که در این کلاس قرار دارند به صورت کامل در محدوده استخوانی قرار می گیرند و هیچ بخشی از آن خارج نشده است. پلان اکلوزال این نوع از دندان ها با پلان اکلوزال دندان مجاور هم راستا نمی باشند.
با انجام معاینات و عکس برداری کامل از دندان، دندانپزشک تشخیص می دهد که وضعیت دندان بیمار در کدام کلاس قرار دارد و برای درمان آن کشیدن دندان مناسب است یا باید جراحی صورت بگیرد.
علت دردناک بودن در آمدن دندان عقل نهفته چیست؟
جدای اینکه دندان عقل از کدام دسته و نوع باشد، فرآیند در آمدن و رشد آن همراه با دردهای مختلفی است که شایع ترین آنها عبارتند از درد در لثه و فک، گوش درد، درد در زمان باز کردن دهان، عدم توانایی باز کردن کامل دهان، درد در هنگام خوردن و آشامیدن، درد در لثه و دیوار کناری دهان، درد در فک و …
موضوعی که باعث این دردها می شود از دو زاویه قابل بررسی است یکی خود فرآیند در آمدن دندان حتی دندان طبیعی همراه درد است. در کودکان نیز میبینم که در زمان دندان درآوردن بی تابی زیاد است. مورد بعدی که میزان درد درآمدن دندان عقل هفته را بیشتر می کند جهت رشد آن است که به فک، لثه، دندان های کناری و عصب فشار زیادی وارد می کند. این دندان برای رشد با دیواره دندان کناری محدود می شود و در ادامه به تمام جهات فشار وارد می کند. هم عصب آن درد می گیرد و هم محل سایر دندان ها.
چه زمانی جراحی دندان عقل نهفته الزامی است و چه زمانی لازم نیست؟
برای درمان دندان عقل نهفته همیشه نیاز نیست فرد تحت جراحی قرار بگیرد و الزام جراحی توسط معاینات، عکس برداری ها و تصمیم نهایی دندانپزشک مشخص می شود. برخی از مواردی که معمولا دندانپزشک با توجه به آنها تصمیم به تجویز جراحی می گیرد عبارتند از :
- درد شدید
اولین موری که با آن مواجه می شویم همان درد است که در خیلی موارد با درمان های مقدماتی برطرف نمی شود و زندگی عادی فرد را مختل می کند.
- آسیب به سایر دندان ها
دندان عقل در جهت غیر معمولی رشد می کند و باعث به هم ریختن فرم و حالت سایر دندان ها می شود. در شرایطی که فشار ناشی از این دندان زیاد باشد، نیاز به جراحی وجود دارد.
- عفونت لثه
عدم انجام بهداشت در این ناحیه سبب می شود که بستر عفونی شدن دندان فراهم باشد و بسیاری از افراد دچار این مشکل شوند. زمانی که عفونت لثه در اطراف دندان نهفته زیاد شود، نیاز به جراحی است.
- عفونت استخوانی
عدم درمان به موقع عفونت لثه عاملی برای عفونت استخوان فک و سایر دندان ها می شود. در چنین شرایطی دندان عقل نهفته حتما باید عمل شود.
- عفونی شدن سایر بدن
انتقال عفونت اطراف دندان عقل نهفته خطرات زیادی را برای فرد ممکن است ایجاد کند که همراه با نشانه هایی از جمله تب، تورم، خستگی شدید، بدن درد و … می شود.
جراحی دندان عقل نهفته
جراحی دندان عقل نهفته اگرچه وحشتناک به نظر می‌رسد، درد و مشکلات ناشی از جراحی به مراتب کمتر از درد و مشکلات دندان عقل نهفته است. در حقیقت بیش از ۵۰% دندان های عقل به روش جراحی یا غیر جراحی کشیده می‌شوند. کشیدن دندان عقل و جراحی دندان عقل نهفته جزء وظایف دندانپزشکان عمومی و یا جراحان فک و صورت است.
نحوه انجام جراحی دندان عقل نهفته
پس از بی‌حسی با انجام یک برش به دندان عقل نهفته دسترسی ایجاد می شود. ممکن است لازم باشد استخوانی که بر روی دندان عقل نهفته قرار دارد با دستگاه برش برداشته شود.
وقتی جراح به دندان عقل دسترسی پیدا کرد تصمیم می گیرد که آیا باید دندان عقل را چند تکه کند یا نه. تقسیم دندان به چند بخش، باعث کاهش صدمات وارده به فک می شود.
بعد از خارج کردن دندان عقل در محل برش چند بخیه زده می‌شود. اگر از نوع غیرقابل جذب باشند لازم است بعد از یک هفته بخیه‌ها کشیده شوند. اما در صورتی که قابل جذب باشند نیازی به کشیدن ندارند و بعد از چند هفته محو می شوند.
قبل از انجام جراحی دندان عقل باید عکس رادیولوژی دهان و دندان داشته باشید.
پس از جراحی ممکن است خونریزی بند نیاید که در این صورت باید دندانپزشک خود را مطلع کنید. در صورتی که برای شما دارو تجویز شده باشد به موقع و سر وقت آنها را مصرف کنید.
استفاده از کمپرس یخ در روز جراحی و کمپرس گرم در روزهای بعد به کاهش تورم و درد کمک می کند.در چند روز اول باید از رژیم غذایی نرم استفاده کنید تا به محل جراحی فشاری وارد نشود.
رعایت بهداشت دهان و دندان پس از جراحی
از فردای جراحی می‌توانید از روش معمول بهداشت دهان خود استفاده کنید. مخصوصاً موقع مسواک زدن مراقب باشید زخم جراحی آسیب نبیند. از دستگاه‌های کمکی مانند آکواجت برای بالا بردن سطح بهداشت دهان و دندان خود می‌توانید استفاده کنید. با نشت خونابه از محل زخم، باکتری های دهان فعال شده، ترکیبات موجود در خونابه را به مواد بد بو تبدیل می کنند. همچنین ممکن است مزه بدی احساس کنید که برای برطرف کردن این دو مشکل، از دهانشویه دارای زینک و پراکسید هیدروژن می توانید کمک بگیرید.
عوارض جراحی دندان عقل نهفته
یکی از معمول ترین روش های درمان دندان عقل نهفته، انجام جراحی دندان است. این نوع جراحی خطرناک نیست اما عوارض جزئی را به همراه خواهد داشت که بین ۳ روز تا یک هفته بهبودی آنها طول می کشد. برخی از شایع ترین عوارض جراحی دندان عقل نهفته عبارتند از :
- بی حسی موقت در لب ها و گونه ها : باید دقت داشته باشید که بخاطر بی حسی ایجاد شده برای جراحی، نواحی اطراف دندان نیز دچار بی حسی می شوند و مدتی طول می کشد به حالت قبل برگردند. پس مراقب باشید که لب و قسمت داخلی دیواره های دهان را گاز نگیرید.
- بی حسی ماندگار : در موارد محدودی بخاطر جراحی دندان عقل نهفته ممکن است به عصب های لب پایین و یا زبان آسیب وارد شود و باعث شود برای مدت طولانی این دو قسمت حس خود را از دست بدهند.
- عفونت و ورم : محل جراحی درون دهان است که طی خوردن و آشامیدن تحت فشار قرار می گیرد و سخت تر از خم های بیرونی بهبود پیدا می کند. همین موضوع امکان ایجاد عفونت را فراهم می کند. معمولا عفونت های جزئی و ورم های کوتاه مدت چند روزی برای برخی بیماران اتفاق می افتد.
- ایجاد خشکی در دهان و اطراف لثه که باعث ایجاد محدودیت حرکت فک و دهان می شود.
